Coğrafya ve Demografi
Gagavuzya, Moldova'nın güneyinde, yaklaşık 1.850 kilometrekarelik bir alanı kaplar. Başkenti Komrat'tır. Diğer önemli şehirleri Çadır-Lunga ve Vulkaneşti'dir. Nüfusu yaklaşık 224 bindir ve 29 köyden oluşur. Nüfusun büyük çoğunluğu köylerde yaşar. Bölge nüfusunun yaklaşık %82'si Gagavuzlardan oluşurken, geri kalanını Moldovalılar, Bulgarlar, Ruslar ve Ukraynalılar oluşturur.
Kültür ve Dil
Gagavuzlar, Ortodoks Hristiyan olmalarına rağmen Türk kökenlerini ve kültürlerini korumuşlardır. Dilleri olan Gagavuzca, Türkiye Türkçesine en yakın şivelerden biridir. Özerk bölgede Gagavuzca, Moldovaca (Rumence) ve Rusça olmak üzere üç resmi dil bulunmaktadır. Gagavuzlar günlük hayatta ağırlıklı olarak Gagavuz Türkçesini kullanırlar.
Gagavuz mutfağında Türk mutfağının izleri görülür. Gözleme, kıvırma gibi hamur işleri yaygın olarak tüketilir. Bölgede geleneksel müzik, danslar ve el sanatları önemli yer tutar.
Eğitimde Moldovaca ve Rusça profiller ön planda olmakla birlikte, Gagavuzca da yoğun olarak öğretilmektedir.
Siyasi Yapı ve Ekonomi
Gagavuzya, iç işlerinde serbest olan, ancak dışişleri, maliye, istihbarat ve milli savunma gibi konularda Moldova Cumhuriyeti'ne bağlı olan bir özerk bölgedir. Kendi ordusu veya polis gücü bulunmamaktadır. Yönetim biçimi başkanlık sistemidir. Bölgenin en yüksek makamı Başkandır ve halk tarafından dört yılda bir seçilir.
Ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanır. Şarap üretimi önemli bir yer tutar. Buğday, ayçiçeği ve ceviz başlıca tarım ürünleridir. Bölgede kısıtlı miktarda Türk yatırımcıların kurduğu fabrikalar da bulunmaktadır.
Gagavuzya, Moldova'nın Avrupa Birliği ve Rusya arasındaki jeopolitik dengesinde önemli bir rol oynamaktadır. Moldova'nın AB ile yakınlaşma süreçlerinde, Gagavuzların Rusya ile olan kültürel ve tarihi bağları zaman zaman farklı bir dinamik oluşturabilmektedir.